“Μα εγώ δε ζω γονατιστός, είμαι της γερακίνας γιος
Τι κι αν μ’ ανοίγουνε πληγές, εγώ αντέχω τις φωτιές”…
[στίχοι: Κώστας Βίρβος, μουσική: Βασίλης Τσιτσάνης]
Γενέθλια μέρα η σημερινή για τον Βασίλη Τσιτσάνη και ταυτόχρονα ημέρα θανάτου του. Ο γνωστός Έλληνας μουσικοσυνθέτης γεννήθηκε στα Τρίκαλα Θεσσαλίας, στις 18 Ιανουαρίου του 1915.
Το ενδιαφέρον του για τη μουσική εκδηλώθηκε από πολύ νεαρή ηλικία, οπότε και επιδόθηκε στην εκμάθηση μαντολίνου, βιολιού και μπουζουκιού. Το 1936 πήγε στην Αθήνα για να ξεκινήσει σπουδές Νομικής, τις οποίες και διέκοψε αμέσως, καθώς η μουσική τον κέρδισε ολοκληρωτικά. Οι πρώτες του συνθέσεις έχουν βαθιά τις ρίζες τους στο είδος του πρωτογενούς “ακατέργαστου” ρεμπέτικου και κυρίως, στα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη.
Ο Τσιτσάνης εμφανίζεται στην ελληνική δισκογραφία με το τραγούδι Σ’ έναν τεκέ μπουκάρανε, που ηχογραφείται στην Odeon. Κατά την 3ετία 1937 – 1940 γράφει μια σειρά εκπληκτικών τραγουδιών, που ηχογραφούνται με τις φωνές μεγάλων ονομάτων της εποχής, όπως των Στράτου Παγιουμτζή, Μάρκου Βαμβακάρη, Στελλάκη Περπινιάδη, κάνοντας ο ίδιος δεύτερη φωνή. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, ο Βασίλης Τσιτσάνης ζει στη Θεσσαλονίκη, όπου και διατηρεί για μια 4ετία το μαγαζί Ουζερί Τσιτσάνης, από το 1942 – 1946. Σε αυτό το θρυλικό ουζερί γράφεται και το εξίσου θρυλικό του τραγούδι Συννεφιασμένη Κυριακή. Το 1946 επιστρέφει στην Αθήνα. Η κατάσταση που βιώνει η χώρα με τον Εμφύλιο αποτελεί πηγή έμπνευσης για τον Τσιτσάνη, που συνθέτει καταπληκτικά τραγούδια, πολλά εκ των οποίων λογοκρίνονται. Δίπλα του μεγάλες φωνές, όπως η Μαρίκα Νίνου, η Ιωάννα Γεωργακοπούλου, ο Πρόδρομος Τσαουσάκης, η Σωτηρία Μπέλλου, η Καίτη Γκρέυ, η Πόλυ Πάνου, ο Πάνος Γαβαλάς, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, η Χαρούλα Λαμπράκη και πολλοί άλλοι που έγραψαν ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, γίνονται συνοδοιπόροι του στο ελληνικό μουσικό στερέωμα.
Η αναγνώριση του μεγάλου Έλληνα μουσικοσυνθέτη αρχίζει από τα μέσα της δεκαετίας του ’50, εποχή κατά την οποία γράφει και τα περισσότερα από τα τραγούδια του, που αγαπήθηκαν από το ευρύ κοινό. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια από αυτά, όπως τα Χωρίσαμε ένα δειλινό, Όμορφη Θεσσαλονίκη, Αντιλαλούνε τα βουνά, Καβουράκια, Ξημερώνει και βραδιάζει, Τα λιμάνια, Μείνε αγάπη μου κοντά μου, Με παρέσυρε το ρέμα, Απόψε στις ακρογιαλιές, Σαν απόκληρος γυρίζω (Το παράπονο του ξενιτεμένου), Ακρογιαλιές δειλινά, Της Γερακίνας γιος, καθώς το έργο των μουσικών του συνθέσεων έχει τόσο μεγάλες διαστάσεις, που θα ήταν αδύνατο να αναφερθούν όλα, χωρίς να παραλειφθεί κάποιο.
Για τους ερευνητές της μουσικής πορείας του ελληνικού τραγουδιού, ο Βασίλης Τσιτσάνης θεωρείται ως ο βασικότερος Έλληνας μουσικοσυνθέτης που βοήθησε στη μετεξέλιξη του ρεμπέτικου, αντικαθιστώντας το ουσιαστικά με το ευρύτερα αποδεκτό μουσικό είδος του λαϊκού τραγουδιού, το οποίο και εισήγαγε ακόμα και στα “αριστοκρατικά σαλόνια”. Το 1980, με πρωτοβουλία της UNESCO ηχογραφείται ένα διπλό άλμπουμ με τον τίτλο Χάραμα, ομώνυμο του νυχτερινού κέντρου στο οποίο εμφανιζόταν ο Τσιτσάνης μέχρι και λίγες μέρες πριν από τον θάνατό του, που περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες επιτυχίες του.
Ο Βασίλης Τσιτσάνης απεβίωσε στις 18 Ιανουαρίου του 1984, σε νοσοκομείο του Λονδίνου.
Στο link που ακολουθεί, το τραγούδι Ακρογιαλιές δειλινά, σε πρώτη ερμηνεία από τη Στέλλα Χασκίλ και τον ίδιο τον Τσιτσάνη σε δεύτερη φωνή:
https://www.youtube.com/watch?v=uHqYDJEydkA
Η αγαπημένη Συννεφιασμένη Κυριακή, σε πρώτη εκτέλεση από τη Σωτηρία Μπέλλου και τον Πρόδρομο Τσαουσάκη, εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=okX8gJ-ePCc
Ovi Greece 