Ναπολέων Λαπαθιώτης

Στις 31 Οκτωβρίου του 1888, γεννήθηκε στην Αθήνα ο  Έλληνας ποιητής του μεσοπολέμου, Ναπολέων Λαπαθιώτης, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Νεοσυμβολισμού και του  Νεορομαντισμού της χώρας μας.

Ο Λαπαθιώτης ξεκίνησε να γράφει ποιήματα από παιδί. Την πρώτη του μάλιστα έμμετρη έκδοση, επιμελήθηκε ο ίδιος ο πατέρας του, Λεωνίδας Λαπαθιώτης, Μαθηματικός και ανώτατος στρατιωτικός κυπριακής καταγωγής, με βουλευτική ιδιότητα κατά την περίοδο 1903-1905 και Υπουργός Στρατιωτικών, το 1909. Από την πλευρά της μητέρας του, ο νεαρός ποιητής είχε συγγένεια με την οικογένεια Τρικούπη.

Ο Λαπαθιώτης εμφανίστηκε επίσημα στα ελληνικά γράμματα, το 1905, στο περιοδικό Νουμάς. Το 1907, μαζί με άλλους εννέα νεαρούς λογοτέχνες, ίδρυσαν το περιοδικό Ηγησώ.

Το 1909, αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς ποτέ να ασκήσει το δικηγορικό επάγγελμα. Το φθινόπωρο του 1916, εγκαταστάθηκε μαζί με τον πατέρα του στη Θεσσαλονίκη και προσχώρησαν στο κίνημα της Εθνικής Άμυνας. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 1917, ο Λαπαθιώτης συνόδεψε τον πατέρα του στην Αίγυπτο για τη στρατολόγηση εθελοντών για τον στρατό του κράτους της Θεσσαλονίκης, όπου γνώρισε και τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Ο ίδιος κατατάχτηκε στον στρατό μέχρι το 1921.

Από τη δεκαετία του ’20 και μετά, εγκατέλειψε τις βενιζελικές του πεποιθήσεις και ενστερνίστηκε τον κομμουνισμό. Από το 1932, αρθρογραφούσε στο αριστερό περιοδικό Πρωτοπόροι και το 1943, συνδέθηκε στενά με τους αντάρτες του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού.

Ο Λαπαθιώτης, εκτός από την ποίηση, ασχολήθηκε επίσης με το λογοτεχνικό δοκίμιο, τη μετάφραση, τη μουσική σύνθεση, αλλά και το θεατρικό έργο. Στα πρώτα του ποιήματα, πολλά εκ των οποίων μελοποιήθηκαν από Έλληνες συνθέτες, είναι επηρεασμένος από τον αισθησιασμό των αρχών του 20^ου αιώνα και το έργο του Όσκαρ Ουάιλντ. Στην πιο ώριμη συγγραφική του φάση, καταλήγει “σε τόνους απελπισμένους και μελαγχολικούς, όπου κυριαρχεί το αίσθημα του χαμένου ιδανικού και της νοσταλγίας”, με στίχους συχνά εξαιρετικά τολμηρούς και έντονο το στοιχείο της μελαγχολίας.

Εκτός των παραπάνω, έγραψε επίσης πάνω από 100 πεζογραφήματα, πολλές δεκάδες διηγήματα, επιφυλλίδες, κριτικά και αισθητικά κείμενα. Το έργο του βρίσκεται διασκορπισμένο σε περιοδικά και εφημερίδες και μόνο μια ποιητική του συλλογή δημοσιεύτηκε, το 1939, ενώ βρισκόταν εν ζωή. Μετά το θάνατό του, ο Άρης Δικταίος εξέδωσε ποιήματά του, το 1964. Στη ζωή του Λαπαθιώτη βασίζεται και η κινηματογραφική ταινία Μετέωρο και Σκιά, παραγωγής 1985.

Ο Λαπαθιώτης κατοικούσε για περισσότερα από 40 χρόνια σε ένα διώροφο νεοκλασικό αρχοντικό, κάτω από το λόφο του Στρέφη. Εκεί συνέγραψε το μεγαλύτερο μέρος των έργων του, εκεί αυτοκτόνησε με το πιστόλι του πατέρα του, φτωχός και καταπονημένος από τα ναρκωτικά, τη νύχτα της 7^ης προς 8^η Ιανουαρίου, 1944. Κηδεύτηκε με έρανο των φίλων του.

Σε σχολιασμούς του ο Άρης Δικταίος αναφερόμενος στον Λαπαθιώτη, τον περιγράφει ως έναν αυτοκαταστροφικό χαρακτήρα, χωρίς την παραμικρή αυτοπειθαρχία, που δεν τον απασχολούσε η μέριμνα των βιοτικών αναγκών. Από την στιγμή της απώλειας και των δύο του γονιών και παρόλες τις σπουδές, την ευφυΐα και το ταλέντο του, παρέμεινε ηθικά και οικονομικά απροστάτευτος, ζώντας μια ανεξέλεγκτη ελευθεριάζουσα ζωή μέχρι και τη μέρα του θανάτου του.

 

Advertisement