Μουδιασμένοι όλοι μας αυτές τις μέρες παρακολουθούμε την αδιανόητη, απίστευτη καταστροφή. Σταμάτησα να διαβάζω, σταμάτησα να ακούω, σταμάτησα να βλέπω. Δεν άντεξα άλλο. Αλίμονο σ’ αυτούς που πρέπει να αντέξουν για πάντα κι αυτό το πάντα θα τους είναι απάνθρωπα μακρύ. Ο κόσμος μιλάει για όλα αυτά παντού, στην παιδική χαρά, στο σούπερ μάρκετ, στο φούρνο, στο δρόμο, ακούγονται φωνές μακρινές από χαμηλές βεράντες, καβγάδες, έντονες συζητήσεις, πάντα με το ίδιο θέμα: Η συμφορά, και τα γιατί.
Κι ύστερα έρχεται η (δικαιολογημένη) απορία: Πού είμαστε ασφαλείς;
Όταν ένας ολόκληρος οικισμός έχει στηθεί πάνω στην αδιαφορία, την αλαζονεία, την προχειρότητα, χωρίς κανείς να νοιάζεται για την ανθρώπινη ζωή (εκτός από όσους χάνουν τη δική τους και των συνανθρώπων τους), τι άλλο έχει στηθεί πάνω στην ίδια σαπίλα;
Τα δημόσια κτίρια;
Τα νοσοκομεία;
Τα σχολεία;
Οι πολυκατοικίες;
Οι δρόμοι;
Ξέρει κανείς;
Ακούγονται πολλά αυτές τις μέρες. Τα περισσότερα τα καταλαβαίνω. Με τα περισσότερα εν μέρει συμφωνώ. Κάποια προσπαθώ να τα καταλάβω. Όταν πέρασε το πρώτο σοκ της διαπίστωσης πως όλα αυτά συνέβησαν στ’ αλήθεια κι ακόμα συμβαίνουν, προσπάθησα να βρω μια λογική. Κάποιοι βγήκαν να πουν πως όταν χτίζεις το αυθαίρετο μέσα στο πευκοδάσος, όταν κλείνεις το δρόμο για να μαντρώσεις το οικόπεδό σου, όταν πας να μείνεις σε ένα μέρος σαν κι αυτό, όταν λαδώνεις για την άδεια, όταν, όταν, όταν.
Πολλά μπορώ να καταλάβω. Το να κατηγορούνται οι απλοί άνθρωποι όχι, δεν το καταλαβαίνω. Το έχουμε ξαναπεί, μια κοινωνία είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Κι η ζωή από το θάνατο απέχουν χιλιόμετρα. Μπορεί το νήμα της ζωής να κοπεί απότομα, όμως αυτό είναι μία περίπτωση. Ένας καλοσυντηρημένος, υγιής ζωντανός οργανισμός περιμένεις ότι θα γεράσει. Ότι θα φύγει όταν κλείσει τον κύκλο του, αφήνοντας πίσω του έναν άλλον ανοιχτό. Όπως ακριβώς μια κοινωνία.
Για να λειτουργήσει αυτή η κοινωνία σωστά και με μέλλον δε φτάνει ο ένας και οι δύο και οι εκατό ή ακόμα και οι χιλιάδες να κάνουν το «σωστό». Το «σωστό» είναι κάτι που διαμορφώνεται από τις συνθήκες (και αυτό), είναι σχετικό, αφορά κυρίως την ηθική και η ηθική αφορά μόνο το άτομο και ποτέ ομάδες ατόμων. Το «σωστό» σε μια κοινωνία δεν υπάρχει. Στην κοινωνία υπάρχουν τα πρέπει και τα μη και για κάθε πρέπει και κάθε μη υπάρχουν συνέπειες κι αυτό λέγεται «νόμοι».
Κατηγορούν τους ανθρώπους που έχτισαν εκεί τα εξοχικά τους, τα σπίτια τους. Κατηγορούν συνεχώς τον Έλληνα που λαδώνει για να κάνει τη δουλειά του. Που θα παρκάρει παράνομα γιατί βιάζεται, που μαντρώνει το οικόπεδό του κλείνοντας ένα δρόμο, που θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να περάσει το δικό του.
Εντάξει. Είναι λάθος.
Αλλά εδώ υπάρχει ένα τεράστιο αλλά.
Λέμε για τους πολιτισμένους ευρωπαίους και για το πόσο απολίτιστοι είμαστε εμείς.
Στην «πολιτισμένη Ευρώπη» άμα βγάλεις το πόδι σου έξω από το πεζοδρόμιο χωρίς να έχει ανάψει πράσινο γιατους πεζούς, μπορεί να προκαλέσεις ατύχημα από το κοκάλωμα όλων των αυτοκινήτων που περνούν εκείνη τη στιγμή το δρόμο. Μπορεί να σε δείρουν οι διπλανοί σου για αυτό που έκανες. Εσύ μονολογείς: Βρε μπράβο πολιτισμένοι οι Ευρωπαίοι.
Μπορούν να σου κάνουν έξωση από το διαμέρισμά σου αν στην πολυκατοικία σου απαγορεύεται το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους. Ναι, ακόμα και στο σπίτι σου.
Μπορεί να πληρώσεις εκατοντάδες ευρώ πρόστιμο για το χαρτάκι της τσίχλας που πέταξες στο δρόμο αντί για το καλαθάκι. Γιατί νομίζετε ότι δεν υπάρχει σκουπίδι πουθενά στην …πολιτισμένη Ευρώπη; Γιατί όλοι νοιάζονται τόσο πολύ για το περιβάλλον; Και ναι και όχι. Έμαθαν να αγαπούν το περιβάλλον γιατί υπάρχουν παντού καλαθάκια για τα σκουπίδια σου και γιατί θα σε πηδήξουν αν πετάξεις το χαρτάκι της τσίχλας σου στο δρόμο. Έμαθαν να είναι πολιτισμένοι με βαριές συνέπειες στην ανυπακοή. Στην Ελλάδα…
Στην Ελλάδα τι;
Τι νομίζετε ορισμένοι ότι είναι ο πολιτισμός; Χάρισμα; Είτε γεννιέσαι πολιτισμένος είτε όχι;
Δεν είναι έτσι.
Ο πολιτισμός σε μια κοινωνία καλλιεργείται και όπου χρειάζεται επιβάλλεται με το ζόρι και με βούρδουλα. Κανείς δε θα νοιαστεί αν σε χτυπήσει το αυτοκίνητο, εκτός από σένα που θα σακατευτείς και τους δικούς σου. Αλλά κανένας δε θέλει να πληρώνει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για πάντα – που σε μια …σωστή κοινωνία ΔΕΝ υπάρχει τρόπος να το αποφύγεις. Ένα χαρτάκι πεταμένο δεν πειράζει, αλλά σε μια κοινωνία όπου κυκλοφορούν χιλιάδες, εκατομμύρια άνθρωποι, ΔΕΝ μπορείς να δώσεις την ελευθερία σε κανέναν να πετάει το «χαρτάκι» του όπου γουστάρει. Γιατί μετά δε θα έχεις πόλη, θα έχεις σκουπιδότοπο, θα έχεις βρώμα, θα έχεις μολύνσεις, θα έχεις αρρώστιες, θα έχεις προβλήματα ως κοινωνία ολόκληρη πια.
Αν πληρώνεις χιλιάδες ευρώ από το μισθό σου, αν σου πάρουν για πάντα το δίπλωμα, αν σου απαγορέψουν για πάντα να οδηγείς,
Θα τολμήσεις να βάλεις ρόδα στη διάβαση;
Θα τολμήσεις να παρκάρεις σε θέση ΑΜΕΑ;
Θα τολμήσεις να κλείσεις τη ΛΕΑ;
Αν οι ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ των πράξεών ΣΟΥ μέσα στην κοινωνία όπου ζεις, εργάζεσαι, δημιουργείς οικογένεια, συνυπάρχοντας με χιλιάδες, εκατομμύρια άλλους, είναι ΣΚΛΗΡΕΣ, πραγματικά σκληρές,
Δε θα το σκεφτείς καλύτερα πριν επιλέξεις να κάνεις το λάθος;
Έτσι καλλιεργείται ο …πολιτισμός. Δεν κληρονομείται μέσω DNA.
Όμως κι αυτό προϋποθέτει και μια διαφάνεια και η διαφάνεια για να επιτευχθεί προϋποθέτει κίνητρο γι αυτόν που δουλεύει για το σύστημα και την εφαρμογή των «πρέπει» και «μη» προκειμένου να κάνει τη δουλειά του «σωστά» και να μη δεχτεί από σένα το φακελάκι με το μπαξίσι για να σου κάνει τη δουλειά σου.
Προϋποθέτει ο μεροκαματιάρης να μπορεί να ζήσει με το νόμιμο μεροκάματό του για να μην επιλέξει τα μαύρα. Ο οδηγός να βγάζει αρκετά για να μπορεί να συντηρεί το όχημά του και να μην αποτελεί δημόσιο κίνδυνο. Ο υπάλληλος να απολυθεί αμέσως και να πληρώσει πολύ σκληρά την υπογραφή που έβαλε εκεί που δεν έπρεπε. Ο μαγαζάτορας να μπορεί να ζήσει με την τρύπα που διατηρεί για μαγαζί, για να μην επιλέξει να μην κόψει απόδειξη, να μην αποδώσει ΦΠΑ, να μην αφήσει απλήρωτο το ταμείο του. Το κράτος να σου επιστρέφει όσα σου χρωστά – όχι μόνο να σου παίρνει. Το κράτος να σε εξυπηρετεί, όχι να σε σκοτώνει μέρα με τη μέρα.
Σε μια κοινωνία που περιμένουμε να λειτουργεί σωστά σαν έναν υγιή ζωντανό οργανισμό, το σωστό και το λάθος είναι ατομική υπόθεση όμως συλλογικά η κάθε ατομική υπόθεση αρρωσταίνει το σύνολο τελικά.
Δεν μπορεί να κατηγορείται ο απλός κόσμος για τα όσα έγιναν αυτές τις μέρες. Τα όποια ατομικά λάθη δε θα συνέβαιναν αν σε συλλογικό επίπεδο όλα γίνονταν όπως έπρεπε να γίνουν. Δεν μπορεί όλοι να ξέρουν όλους τους δρόμους, αν το πευκοδάσος είναι φροντισμένο ή όχι, αν υπάρχουν πυροσβεστικοί κρουνοί, αν η ΔΕΗ έχει συντηρήσει τους στύλους και τους υποσταθμούς της, αν εκεί που πάνε να χτίσουν πρέπει ή όχι. Ούτε φυσικά το νιόπαντρο ζευγάρι από το εξωτερικό που επέλεξε εκείνο το μέρος για το ταξίδι του μέλιτος.
Αυτά πρέπει να τα γνωρίζουν άλλοι, πολύ πριν η γη αυτή χωριστεί σε αγροτεμάχια με τηλέφωνο και νερό και μπει προς πώληση, πολύ πριν γίνει ξενοδοχείο, πολύ πριν γίνει ταβέρνα, πολύ πριν γίνει σπίτι, δρόμος, σχολείο, πολύ πριν γίνει οικισμός, κοινότητα, πολύ πριν κατοικηθεί έστω κι από έναν.
Κι αυτή η ευθύνη δε βαραίνει τον απλό κόσμο που ναι, βρίσκει και τα κάνει και είναι λάθος, αλλά το λάθος είπαμε είναι ατομική υπόθεση. Αυτή η ευθύνη βαραίνει όλους αυτούς που υποτίθεται βρίσκονται στις θέσεις που βρίσκονται για να συντηρούν και να ζουν αυτόν τον οργανισμό που λέγεται κοινωνία.
(Υπάρχουν άνθρωποι ικανοί και με το παραπάνω για όλα αυτά. Αλλά στην Ελλάδα τυλίγουν σουβλάκια και βαρούν διπλοβάρδιες στο ντελίβερι με τα πτυχία τους να σκονίζονται και τις γνώσεις τους να μαραίνονται μέσα στα κεφάλια τους, εκεί που οι συγγενείς των υπουργών και δημάρχων παίρνουν τις θέσεις τους, εντελώς άχρηστοι, εντελώς ανίκανοι, εντελώς επικίνδυνοι.)
Η ευθύνη μπορεί να καταλήγει σ’ αυτόν που ζει στο Χ αυθαίρετο (;), όμως πρώτα έχει περάσει από τα μαστόρια, από την πολεοδομία, από την ύδρευση, τις κεραίες τηλεφώνου, τη ΔΕΗ, το δήμαρχο, τη δημοτική αστυνομία, το υγειονομικό, την εφορία, την τράπεζα, τον εργοδότη, τον υπάλληλο, καταλήγοντας στην καρδιά και τον εγκέφαλο της κοινωνίας όπου είναι οι νόμοι κι αυτοί που πρέπει να τους εφαρμόζουν, ακόμα και σ’ αυτούς που τους φτιάχνουν αυτούς τους νόμους, στους πολιτικούς, και που για να είναι εκεί σημαίνει ότι αξιοκρατικά μπορούν να βρίσκονται εκεί γιατί αυτή είναι η δουλειά τους: Να λειτουργεί η κοινωνία σωστά. Είναι μακρύ το σκοινί της ευθύνης και σε μια κοινωνία όλοι είναι συνυπεύθυνοι.
Λοιπόν ΔΕΝ συμφωνώ με τις κατηγορίες κατά του Έλληνα γενικά – κατά των κατοίκων αυτών των περιοχών ειδικά. Δεν δικαιούσαι να κατηγορείς τους πολίτες σου όταν εσύ ως σύστημα (με ό,τι περιλαμβάνει) δεν λειτουργείς για να εξυπηρετείς εκείνους αλλά τα δικά σου ατομικά συμφέροντα. Όταν ολόκληρη η ελληνική κοινωνία έχει στηθεί πάνω σε ατομικά συμφέροντα, τότε δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση ο απλός πολίτης να λειτουργήσει για την κοινωνία, σκεφτόμενος το διπλανό του -πόσο μάλλον όλους τους συνανθρώπους του, το περιβάλλον, τα ζώα και πάει λέγοντας.
Είναι λάθος, οι συνέπειες δυστυχώς γυρίζουν πάντα σε μας τους ίδιους, όμως είναι η αλήθεια. Βάσει λογικής και μόνο.
Ολόκληρη η Ελλάδα έχει χτιστεί πάνω στο τίποτα. Κι αυτό αργά ή γρήγορα θα πληρωθεί. Μπορεί να είναι σήμερα. Μπορεί σε εκατό χρόνια. Μπορεί κάθε χρόνο κι από λίγο. Όμως πλέον όλοι πια ξέρουμε πού ζούμε. Κι ίσως μόνο αυτό να μπορεί να αλλάξει κάτι. Το ότι ξέρουμε ότι ζούμε κι επενδύουμε τη ζωή μας πάνω σε μια ωρολογιακή βόμβα.
Δεν δέχομαι ότι φταίω. Αλλά σε μια τέτοια τραγωδία ΦΤΑΙΜΕ ΟΛΟΙ. Και κάθε φορά που θα γυρνώ το κεφάλι κάνοντας ότι δε βλέπω, θα φταίω. Για κάθε πεταμένο σκυλί από το μπαλκόνι, για κάθε κακοποίηση παιδιού, για κάθε νεκρό σε τροχαίο, για κάθε παγίδα θανάτου, για κάθε χαλασμένο φανάρι, για κάθε αυτοκίνητο που μπλοκάρει τη ΛΕΑ, για κάθε αδιέξοδο, για κάθε φωτιά, για κάθε λάθος υπογραφή, για κάθε κομμένο δέντρο, για κάθε βουλωμένο φρεάτιο, για κάθε απανθρακωμένο πτώμα που θα αναγνωρίζεται, για κάθε πνιγμένο στο Αιγαίο, για κάθε αγνοούμενο, κάθε φορά που θα κάθομαι στ’ αυγά μου και κάθε φορά που θα κοιτάω τη δουλειά μου και κάθε φορά που θα το βουλώνω μπροστά στο λάθος και στο άδικο ΘΑ ΦΤΑΙΩ. Αν υπάρχει κάτι, το παραμικρό που να μπορούμε να κάνουμε για όλους αυτούς τους ανθρώπους που χάθηκαν τόσο άδικα και χάνονται καθημερινά, παντού, είναι το να σταθούμε όρθιοι και να μην «ξανακοιτάξουμε ποτέ τη δουλειά μας».
Κατερίνα Χαρίση
Ovi Greece 